EMEKLİ ÖĞRETMEN İLYAS CEYLAN

Çanakkale Gelibolu Yarımadası Şehitlikler

Gezi ve Tarihi Alan Rehberi

0 (532) 794 95 14

DUR YOLCU!

"Bilmeden gelip bastığın bu toprak bir devrin battığı yerdir, eğilde kulak ver bu sessiz yığın bir devrin battığı yerdir."

                                                 Necmettin Halil ÖNEN

 * 1960 yılında bölgede yedek subay olarak görev yapmakta olan Seyran ÇEBİ ve komutanı Üsteğmen Turan Şekip PINAR tarafından planlanarak, Çanakkale şehir merkezi ve boğazdan geçen tüm gemi yolcuları tarafından kolayca görülecek bir alana yapılmıştır.

KİLİTBAHİR KALESİ

* Fatih Sultan Mehmet tarafından Çanakkale boğazının 1200m. genişliğindeki en dar olan yerin Avrupa yakasına 1462 yılında yaptırılmıştır.

* Boğazın Anadolu yakasına da aynı tarihte Kale-i Sultaniye: bugünkü adıyla "Çimenlik Kalesi" yaptırılmıştır. Bu kaleler, Çanakkale'den İstanbul'u korumak amacıyla yapılmışlardır.

NAMAZGÂH TABYASI

* 1770 yılında yapımına başlanan 26 adet bonetten oluşan Çanakkale Boğazının ilk ve en büyük tabyasıdır. Sultan 2. Mahmut, Sultan Abdülmecit ve son olarak 1890'lı yıllarda Sultan 2. Abdülhamit döneminde yapılan ilaveler ile bugünkü halini almıştır. 

* 18 Mart Çanakkale Deniz Muharebelerinde 16 adet kıyı topuna sahip tabyanın toplarından 2'si uzun, 14'ü kısa menzilli idi. 18 Mart 1915 günü müttefik deniz güçlerine karşı Mehmetçiklerimiz, üstün kahramanlık ve savunma güçlerini göstermişlerdir.

RUMELİ MECİDİYE TABYASI (SEYİT ONBAŞI)

* Kahraman topçu eri (18 Mart günü Cevat Paşa tarafından onbaşılık rütbesiyle ödüllendirilmiştir) Seyit Onbaşının savaştığı tabya, Seyit Onbaşının adıyla anılmaktadır. 

* Tabya, Gonca Tepe eteklerinde deniz kenarına yakın 7 adet bataryası ile 1882 yılında inşa edilmiştir.

* Seyit Onbaşı; 18 Mart 1915 Çanakkale deniz savaşında 215 okkalık top mermisini insanüstü bir deha ile tek başına kaldırıp, düşman gemisine isabetli atışıyla, tarihe ismini yazdırmış bir kahramandır.  

ŞAHİNDERE SARGIYERİ ŞEHİTLİĞİ

* Şehitlik; 25 Nisan 1915 günü kara savaşlarının başlamasıyla cephede yaralanan 1, 2, 5, 6, 7, 10 ve 11. Tümenlerin askerlerinin tedavisi için açılan sargı yerine (hastane) getirilenlerden, şehitlik mertebesine kavuşan ve hastane kütüğüne kayıtlı 1726 askerin defnedildiği bir mezarlık alanıdır.

* 2005 yılında bugünkü haliyle projelendirilerek ziyarete açılmıştır.  

ALÇITEPE HİLAL-İ AHMER HASTAHANE

MÜZESİ VE SİPER SİMÜLASYONU

* 2018 yılında oluşturulan müze, cephede yaralanan Mehmetçiklerimizin tedavi ve ameliyatlarının yapılışının sergilendiği çok etkileyici tarihi bir sistemdir.

*   Muharebeler sırasında cephede yaralanan kahraman askerlere, önce sargıyerinde kanamalarının durdurulması için ilk müdahale yapılır, kanı durdurulamaz ve tedavi edilemezler ise hastahaneye taşınarak tedavileri yapılır, iyileşenler (taburcu olanlar) taburlarına gönderilirlerdi. 

* Çünkü onlar "GERİ DÖNMEMEK ÜZERE CEPHEYE GELMİŞLERDİ."

ÇANAKKALE ŞEHİTLER ABİDESİ

*   Şehitler abidemiz 21.08.1960 tarihinde ziyarete açılmıştır.        41 metre 70 cm. yüksekliğinde 25x25=625m², dört ayak üzerine oturmuş bir anıttır.

*   İsmail UTKULAR ve Doğan ERGİNBAŞ'ın projelendirdiği anıt, Gelibolu yarımadasının en güney ucunda, Eskihisarlık diye adlandırılan Çanakkale boğazının Ege kıyısından giriş bölgesine 253.309 şehidin anısına yapılmıştır. 

* Çanakkale Şehitler Abidesi; tüm Türk ve müslüman dünyasından gelerek canlarını ve bedenlerini bıraktıkları bu vatan coğrafyasında ŞEHİTLERİMİZİN TOPLU BİR ŞEKİLDE GÖĞE YÜKSELİŞLERİNİ TEMSİL ETMEKTEDİR.

MEÇHUL ASKER

*   1915 Çanakkale Savaşları sırasında 9 Ocak 1916 günü kaçarak giden müttefik askerlerinden bir Anzak askerinin yanında götürdüğü bir şehidimize ait kafatasının 2002 yılı sonunda Yeni Zelanda Türk Elçiliğimize teslim edilmesi üzerine, yapılan araştırmalarda askerimizin kimliğinin tespit edilememiş olması nedeniyle, MEÇHUL ASKER olarak adlandırılan bu şehidimizin kafatası, 18 Mart 2003 yılı anma törenlerinde buraya defnedilmiştir.

ZIĞINDERE SARGIYERİ ŞEHİTLİĞİ

*   Çanakkale kara savaşları sırasında 28 Haziran 1915 günü Saros körfezinde bulunan İngiliz gemileri tarafından, Zığındere Sargıyeri hastahanesinde tedavi görmekte olan binlerce kahraman mehmetçiğimiz şehit edilmiş ve beraberinde 60 kadar da kendi askerleri hedef alınarak hunharca katledilmiştir.

ERTUĞRUL KOYU

*   Ertuğrul Koyu, Çanakkale deniz muharebeleri sırasında Seddülbahir bölgesinde, 25 Nisan 1915 tarihinde İngilizlerin çıkarma harekâtı düzenledikleri 5 koydan biridir.

EZİNELİ YAHYA ÇAVUŞ ANITI

*   25 Nisan 1915 sabahı  Ertuğrul Koyuna River Clyde isimli İngiliz gemisiyle getirilip buraya 04:30 sıralarında çıkarılan 3000 kişilik müttefik askerlerini, 67 kişilik piyade askerleriyle durdurup  denize döken ve kıyıdan itibaren 60m. kadar deniz kıyısını kan rengine çeviren Yahya Çavuş burada bir destan yazmıştır.

MEHMETÇİĞE SAYGI ANITI

*   Çanakkale kara savaşları sırasında kahraman Mehmetçiğimizin yaralı bir Anzak subayını kucağına alarak düşman siperine taşıyıp teslim edişini temsil eden ve 1992 yılında yaptırılmış olan bu anıtın kitabetinde, Avustralya Genel Valisi Lord CASEY'in şu ifadesi mevcuttur:

         " Biz Gelibolu Yarımadasında Türklerle savaşarak binlerce insanımızı kaybedip, kahraman Türk milletine ve O'nun eşsiz vatan sevgisine duyduğumuz büyük takdir ve hayranlıkla ayrıldık. Avustralyalılar Mehmetçiği kendi evlatları gibi severler. Onların mertliği, vatan ve insan sevgisi, siperlerdeki dayanılmaz heybeti ve cesareti, bütün Anzakları hayran bırakan yurt sevgisi insanlığın örnek alacağı büyük hasletlerdir. Mehmetçiğe minnet ve saygılarımla..." 

57. PİYADE ALAYI ŞEHİTLİĞİ

*   Mimar Nejat DİNÇEL tarafından projelendirilen 57. Alay Şehitliği, Bomba Sırtının kuzeyinde inşa edilmiş, 57. Alayın şehit askerlerinin isimlerinin sergilendiği sembolik bir şehitlik olarak 10 Aralık 1992 günü ziyarete açılmıştır. Şehitliğin girişinin sol köşesinde, ülkemizin en yaşlı gazisi iken 10 Eylül 1994'te 110 yaşında vefat eden gazi Hüseyin KAÇMAZ'ın torunu Eylül ile birlikte heykeli bulunmaktadır.

*    57. Alay Komutanı Hüseyin AVNİ bey Çatal derede karargâhında iken, Saros körfezinde bulunan İngiliz gemilerinden atılan  bir  top mermisinin isabeti  sonucu  Ramazan  Bayramının 2. günü 13 Ağustos 1925'te şehit düşmüştür. Anıt mezarı şehitlik mertebesine ulaştığı Çataldere'dedir.

KANLI SIRT - LONE PINE

*   Her iki taraf için de çok önemli olan bu sırt 25 Nisan 1915 sabahı saat 07:00 sıralarında Anzak askerleri tarafından işgal edilmiş, aynı gün saat 15:00'da 27. Alayın 1. Taburu tarafından süngü taarruzuyla şimdiki tekçam anıt mezarlığının denize bakan yamaçlarına kadar geri sürülmüşlerdir.

*   Muharebeler sırasında Arıburnu cephesinin sol kanadından sorumlu olarak görev yapan 16. Tümenin başarılarının anısına buraya bir anıt yapılmıştır. Ancak söz konusu bu anıt işgal güçleri tarafından, Lone Pine Anıt Mezarlığı yapımı sırasında tamamen yıkılarak yok edilmiştir.

ANZAK KOYU

*   Arıburnu yarları ve Hain Tepe eteklerinde bulunan, yaklaşık 750 m. genişliğinde olan bir koydur. 25 Nisan 1915 sabahı saat 04:30 sıralarında Anzak askerlerinin Gelibolu Yarımadasına Saros körfezinden ilk çıkarma yaptıkları yerdir.

*    Buradan Çanakkale Boğazına ulaşıp kahraman Türk askerlerini yok etmek için 8.5 ay karadan saldırılarını sürdürmüşler, ama muvaffak olamayarak 20 Aralık 1915 gecesi kaçarak gitmek zorunda kalmışlardır. 

   "ÇANAKKALE GEÇİLMEZ...!"

YABANCI MEZARLIKLAR

*   1915 Çanakkale Savaşları için müttefik güçler olan İngilizler, Fransızlar ve Ruslar tarafından yarımadaya getirilerek savaşa katılan yaklaşık 575 bin askerden savaş sırasında ölen askerler için, İtilaf Devletlerinin Lozan Barış Antlaşması ile yapımına hak kazandıkları 33 adet mezarlıktır. 

*   Müttefik güçler, Lozan Barış Anlaşmasından almış oldukları yetki ile, 1923-1926 yılları  arasında yarımada savaş alanında belirlenen yerlere bu mezarlıklar ile 4 adet anıtın inşa etmişler ve Çanakkale'de bulunan "Mezarlıklar ve Anıtlar Müdürlüğü" yönetimiyle kontrol ve bakımını yapmaktadırlar. 

CONKBAYIRI

*   1. Dünya savaşı içinde yer alan ve bir oldu-bitti ile Osmanlı İmparatorluğunun sonunu getirerek topraklarını parçalayıp, İstanbul ve Çanakkale boğazlarının kontrollerini ellerine geçirerek sıcak denizlere ve Ortadoğu petrol zenginliğine el koymak için başlatılan Çanakkale Savaşının kazanılması için "hakim zirve" olarak tespit edilen 286 rakımlı (müttefik güçlerce " her iki denizin göründüğü tepe" olarak adlandırılan) ve savaşın kaderini belirleyecek olan tepeye verilen addır Conkbayırı.

CONKBAYIRI ATATÜRK ANITI

*   Çanakkale kara savaşının başladığı 25 Nisan 1915'te saat 10:30 civarında Conkbayırına 57. Piyade Alayı askerleri ile çıkarak askerlere;

      " Ben size taarruzu değil, ölmeyi emrediyorum. Biz ölünceye kadar geçecek zaman zarfında yerimize başka komutanlar ve kuvvetler gelebilir..!" emrini vererek, 57. Alay askerleriyle düşmana ilk merminin atıldığı ve 10 Ağustos günü süngü hücumu ile düşman gücünü Anafartalarda denize dökerek 10 Aralık 1915'te Çanakkale savaş alanından ayrılıp, Anadolu'da lider bekleyen Türk halkının önüne geçerek, Anafartalar kahramanlığından Türkiye Cumhuriyeti kurucusu ve Türk Milletinin önderliğine yürüyen Mustafa Kemal ATATÜRK'ün, Conkbayırı ile adının özdeşleştiği ve dünyaya duyurulduğu yerdir. 

SİPERLER

*   Siper Nedir: Savaşta birbiri ile sıcak temas halindeki kuvvetlerin güçlerini nispeten savunma ağırlıklı olarak birbirlerine yöneltebilmelerine imkân sağlayan ve esas olarak toprağın kazılması ve arkasına sığınılacak şekilde biçimlendirilmesine siper, bu yapı kullanılarak yapılan savaşa da siper savaşı denir.

SİPER ÇEŞİTLERİ

1- Kurt Çukuru: Bir askerin çökerek saklanabileceği derinlikte ve o kadar da dar olan bir yapıdır. 

2- Sıçan Yolu: Cephenin hemen her yerine dağılmış ve en çok kullanılan siper çeşididir. Günümüzde restore edilmiş olarak gördüğümüz siperler bu çeşit siperleri yansıtmaktadır. Bu siperler, bir insan boyundan daha derin ve oldukça geniş yapılı siperlerdir.

3- Zemingâh-Sığınak: Askerlerin tahrip gücü yüksek bir taarruza maruz kaldığında (topçu taarruzu gibi), normal siperlerden daha korunaklıdırlar. Bu siperler daha derin kazılan, üstü kapalı ve de korunaklı ve hatta yamaç ve tepelerin altına oyulmuş sığınma, barınma ve korunma yerleridir.

SİPER ÇEŞİTLERİ

4- İrtibat Siperleri ve Tünelleri: İrtibat tünelleri en büyük siper çeşididir. Savaş zamanının en önemli ulaşım aracı olan at ve kağnı arabalarının görünmeden ve sağlam korunma ile cephe hattına ulaşabilmesini sağlayan siper çeşididir. Bir at arabasının yüklü iken görünmeden geçebileceği kadar geniş ve derin yapılmışlardır. Cephe gerisinde yer alan ikmal merkezleri ve hastaneler cepheye bu tüneller ile bağlıdır. Cepheye tüm lojistik destek bu tüneller ile sağlanır. Yaralıları taşımada en güvenli hat bu tünellerdir.

BİGALI KÖYÜ - ATATÜRK EVİ

   Mustafa Kemal'in 19. Tümen Komutanı olarak geldiği Bigalı Köyünde 19-25 Nisan 1915 tarihleri arasında karargâh amacıyla kullandığı ve sonradan müzeye dönüştürülen evdir.

MUSTAFA KEMAL VE ÇANAKKALE

 *  25 Nisan 1915'te başlayan Çanakkale kara savaşlarının kazanılmasında Mustafa Kemal'in askeri dehası belirleyici olmuştur.

  *    Mustafa Kemal'in Conkbayırında " Ben size taarruzu emretmiyorum, ölmeyi emrediyorum, biz ölünceye kadar yerimize yeni komutanlar ve askerler gelebilir..!" sözleri, askerin savaşa inanmasını ve savaşın kazanılmasını sağladı.

   *   Kendisi bu inancını Conkbayırında düşman askerine müdahaleyi anlatırken, orada karşılaştığı az sayıdaki askere "Merminiz yoksa süngünüz var, süngü tak yere yat!" ve aynı anda 57. Alay askerlerine " Ben size taarruzu değil, ölmeyi emrediyorum" emirlerini tarihçilere anlatırken söylediği "KAZANDIĞIMIZ AN BU ANDI!" ifadesi ile savaşın sonunun ZAFER olduğu inancının açık ve güçlü belirtisi olduğunu belirtmiştir.

  *   Mustafa Kemal Çanakkalesiz, Anadolu ile Türkiye Cumhuriyeti Mustafa Kemalsiz anlatılamaz..! 

MUSTAFA KEMAL ATATÜRK'ÜN ÇANAKKALE SAVAŞI İLE İLGİLİ SÖZLERİ

   *  "Çanakkale zaferi, Türk askerinin ruh kudretini gösteren şayanı hayret ve tebrik bir misaldir."

 * "Benimle beraber burada muharebe eden askerler kesin olarak bilmelidir ki, bize verilen namus görevini eksiksiz yapmak için bir adım geri gitmek yoktur. Uyku, dinlenme aramadan, bu dinlenmeden yalnız bizim değil, bütün milletimizin sonsuza kadar mahrum kalmasına sebep olacağınızı hepinize hatırlatırım."

  *   "Bu memleketin toprakları üstünde kanlarını döken kahramanlar! Burada bir dost vatanın toprağındasınız. Huzur ve sessizlik içinde uyuyunuz.Sizler Mehmetçiklerle yan yana, koyun koyunasınız."

  *   "Uzak diyarlardan evlatlarını harbe gönderen analar! Gözyaşlarınızı dindiriniz! Evlatlarınız bizim bağrımızdadır. Huzur içindedirler ve huzur içinde rahat rahat uyuyacaklardır. Onlar bu toprakta canlarını verdikten sonra artık bizim evlatlarımız olmuşlardır."

Çanakkale rehber, çanakkale tur rehberi, çanakkale gezi rehberi, çanakkale rehber kiralama, çanakkale rehber ara bul, çanakkale şehitlik rehberi, çanakkale şehitler abidesi, çanakkale şehitlik gezisi, Çanakkale, Çanakkale şehitlik, Çanakkale gezi, Çanakkale şehitlik gezisi, Çanakkale turları, Çanakkale rehber, rehber Çanakkale, Çanakkale rehberi, Çanakkale rehberleri, Çanakkale tur rehberi, Çanakkale gezi rehberi,  Çanakkale şehitlik rehber, Çanakkale şehitlik rehberi, Çanakkale şehitlik rehberleri, Çanakkale şehitlik alan kılavuzu, Çanakkale rehberi nasıl kiralanır, Çanakkale de rehber nasıl bulunur, Çanakkale tur rehberi kiralama, Çanakkale şehitlik için rehber, Çanakkale şehitlik rehber kiralama, Çanakkale gezisi için rehber, Çanakkale rehber fiyatları, Çanakkale rehber ücretleri, Çanakkale şehitlik rehber fiyatları, Çanakkale rehberlik hizmeti, Çanakkale rehber tavsiye, en iyi Çanakkale rehberi. Çanakkale'nin en iyi rehberi, Çanakkale gezisi, Çanakkale turu, Çanakkale şehitlik turu nasıl yapılır. Çanakkale şehitliğine nasıl gidilir, Çanakkale şehitlikleri nerede, Çanakkale şehitlikleri ziyaret saatleri, Çanakkale şehitlikleri kapalımı, Çanakkale şehitlikleri ne zaman açılır, Çanakkale şehitlikleri ne zaman kapanır. Çanakkale şehitler abidesi, Çanakkale anıtı, Meçhul asker, 57. Alay şehitliği, Conkbayırı, Seyit Onbaşı, Arıburnu, Seddülbahir, Yahya Çavuş ve arkadaşları, kanlı sırt, Anzak koyu, Anzaklar, Çanakkale savaşı, Çanakkale cephesi, Çanakkale muharebeleri, Çanakkale'de yabancı mezarlıkları, Çanakkale gezisi, Çanakkale turu